Burn-out is een veelvoorkomend fenomeen dat steeds meer aandacht krijgt in onze huidige werkcultuur. Vaak wordt gedacht dat burn-out vooral te maken heeft met persoonlijke tekortkomingen, zoals een gebrek aan veerkracht of mentale weerbaarheid. Maar dit is een misvatting. Burn-out is geen probleem dat zich enkel in je hoofd afspeelt; het is een probleem dat ontstaat door de omstandigheden waarin je werkt. Wanneer de eisen van je werk groter zijn dan wat je aankunt, en er te weinig ondersteuning of controle is, kan emotionele uitputting het gevolg zijn.
Wat is burn-out?
Burn-out is in essentie een staat van emotionele, mentale en fysieke uitputting die het gevolg is van langdurige stress en overbelasting. Dit betekent dat je door je werk zodanig leeggezogen wordt, dat je geen energie of motivatie meer hebt om door te gaan. Dit is een sluipend proces dat niet van de ene op de andere dag gebeurt. Het begint vaak met vermoeidheid, maar kan uiteindelijk leiden tot serieuze fysieke en mentale klachten, waaronder slapeloosheid, angst en depressie.
Burn-out is door de Wereldgezondheidsorganisatie erkend als een beroepssyndroom, en het is essentieel om te begrijpen dat de oorzaak van burn-out niet alleen binnen de persoon zelf ligt. Het gaat om de omstandigheden waarin iemand werkt: te hoge werkeisen, een gebrek aan steun en weinig controle over de werkdruk. Door deze factoren te veranderen, kunnen organisaties burn-out effectief aanpakken.
Hoe kun je burn-out bestrijden?
Er zijn volgens Adam Grant, befaamd organisatiepsycholoog en bestsellerauteur, drie belangrijke manieren om burn-out te voorkomen of te bestrijden: het verminderen van de werkeisen, het vergroten van ondersteuning en het verhogen van controle over de situatie. Deze aanpak biedt zowel werknemers als werkgevers concrete handvatten om emotionele uitputting te voorkomen.
1. Verminderen van werkeisen
De eerste stap in het voorkomen van burn-out is het verminderen van de werkeisen. Dit betekent dat je de hoeveelheid werk of de complexiteit ervan verlaagt, zodat het beter beheersbaar wordt. Te veel werk kan ervoor zorgen dat mensen constant onder druk staan, wat op lange termijn leidt tot uitputting. Het herzien van processen, het automatiseren van repetitieve taken, en het realistisch plannen van werk kan veel stress wegnemen.
Door de structuur van het werk te verbeteren, wordt de belasting voor de werknemer minder intens. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat inefficiënte werkprocessen worden aangepakt, dat taken beter verdeeld worden of dat er meer tijd wordt gegeven voor belangrijke projecten. Het doel is om de werklast beheersbaar te maken, zodat werknemers hun taken kunnen uitvoeren zonder voortdurend tegen hun grenzen aan te lopen.
2. Verhogen van ondersteuning
Ondersteuning speelt een cruciale rol in het omgaan met werkstress en het voorkomen van burn-out. Mensen hebben vaak moeite om hulp te vragen, omdat ze bang zijn om als incompetent of zwak gezien te worden. Maar hulp vragen is juist een teken van kracht. Het is belangrijk dat er een cultuur ontstaat waarin werknemers zich vrij voelen om om hulp te vragen en waarin ondersteuning als een normaal onderdeel van het werkproces wordt gezien.
Een sterke cultuur van samenwerking en ondersteuning kan helpen om stress en werkdruk te verminderen. Dit kan in de vorm van mentorschap, coaching of het simpelweg hebben van collega’s die bereid zijn te helpen. Daarnaast helpt het om duidelijke communicatiekanalen te hebben, zodat mensen weten waar ze terecht kunnen wanneer ze tegen problemen aanlopen.
3. Verhogen van controle
Een andere belangrijke factor in het voorkomen van burn-out is het vergroten van de controle die werknemers hebben over hun eigen werk. Dit betekent dat werknemers meer autonomie en flexibiliteit krijgen in hoe ze hun werk organiseren en uitvoeren. Door meer zeggenschap te geven, kunnen mensen zelf bepalen hoe ze hun werk aanpakken en op welke manier ze het beste kunnen presteren. Dit vermindert het gevoel van machteloosheid en helpt om de werkdruk beter te managen.
Daarnaast is het belangrijk om werknemers te leren hoe ze emotionele en mentale uitdagingen kunnen aanpakken. Het reguleren van emoties is een effectieve manier om meer controle te krijgen over stressvolle situaties. Twee strategieën die hierbij kunnen helpen, zijn herwaardering en afleiding. Herwaardering houdt in dat je een stressvolle situatie anders probeert te bekijken: bijvoorbeeld door een lastige opdracht te zien als een kans om nieuwe vaardigheden te leren, in plaats van als een onoverkomelijke taak. Afleiding betekent dat je je focust op iets anders, zoals ontspanning of een andere activiteit, om even afstand te nemen van de stress.
4. Ik voeg daar een 4e manier aan toe: het veranderen van baan
Soms is de enige oplossing om burn-out te bestrijden het maken van een ingrijpende keuze: het wisselen van baan. Wanneer de werkomstandigheden onverbeterlijk lijken of wanneer de cultuur van een organisatie niet in lijn ligt met je persoonlijke waarden, kan het verstandig zijn om een stap terug te nemen en te overwegen of je huidige baan nog wel bij je past. Een nieuwe werkomgeving kan meer balans, autonomie en waardering bieden, waardoor je beter in staat bent om je energie en motivatie terug te krijgen. Het veranderen van baan kan ook de kans bieden om opnieuw te bepalen wat voor soort werk je energie geeft in plaats van uitput. Dit proces vraagt vaak om reflectie en gedegen loopbaanbegeleiding, maar kan leiden tot een frisse start waarin je beter in staat bent om werkplezier en gezondheid te combineren.
Benoem je emoties
Een ander krachtig hulpmiddel bij het omgaan met stress en burn-out is het benoemen van je emoties. Wanneer je je gevoelens labelt, wordt het makkelijker om te begrijpen wat je precies ervaart en waarom. Dit kan helpen om meer grip te krijgen op situaties die anders overweldigend zouden zijn. Door te erkennen dat je uitgeput bent, kun je beter zien dat het geen persoonlijk falen is, maar een gevolg van de omstandigheden waarin je werkt.
Burn-out ontstaat vaak niet alleen door de hoeveelheid werk, maar ook door een gebrek aan erkenning en waardering. Wanneer mensen het gevoel hebben dat hun werk er niet toe doet, of wanneer ze het gevoel hebben dat ze er alleen voor staan, kan dit bijdragen aan gevoelens van uitputting en isolatie. Het is daarom belangrijk om een werkomgeving te creëren waarin mensen zich gehoord en gesteund voelen, en waarin hun werk gewaardeerd wordt.
De oplossing ligt in de werkomstandigheden
Het belangrijkste inzicht is dat burn-out niet alleen in je hoofd zit, maar vooral wordt veroorzaakt door de omstandigheden waarin je werkt. De oplossing ligt dan ook niet alleen in het veranderen van je mindset, maar vooral in het aanpakken van die omstandigheden. Organisaties kunnen veel doen om burn-out te voorkomen door werkeisen te verlagen, meer ondersteuning te bieden en werknemers meer controle te geven over hun werk. Of je gaat op zoek naar een organisatie die past bij de omstandigheden waarin jij floreert in je job.
Iedereen kan burn-out ervaren in welke functie dan ook, maar het is vooral belangrijk om in tijden van hoge druk, zoals tijdens een pandemie of andere stressvolle situaties, goed voor jezelf en je collega's te zorgen. Uiteindelijk is de sleutel tot het bestrijden van burn-out het creëren of zoeken van een werkcultuur waarin mensen zich gesteund, gehoord en gewaardeerd voelen, en waarin ze de tools hebben om met stress om te gaan en controle over hun werk te krijgen.
Reactie plaatsen
Reacties